aliseyyar@sosyalsiyaset.net

 

 

 

Makaleler ;

<<<Sosyal Tarih Makaleleri

 

BUTİK OTEL İŞLETMECİLİĞİNDE  SULTANAHMET UYGULAMALARI TARAKLIYA MODEL OLABİLİR Mİ?

Doç. Dr. Orhan BATMAN[1]              Meral AKYÜZ[2]

ÖZET

Önceleri sadece geceleme ihtiyacını karşılayan konaklama işletmeleri günümüzde değişen turizm eğilimleri, turist taleplerindeki farklılaşma, ağırlaşan rekabet koşulları karşısında işletmeler ürün farklılaştırmak zorunda kalmışlardır. Butik otel işletmeleri bu noktada devreye girerek tarihi ve mimari yapısıyla ön planda olan destinasyonlar da kişiye özel ve kaliteli hizmet sunumu ile turizm olgusunda fark yaratmaya başlamıştır. Bu araştırmanın amacı; butik otel işletmeciliğinin Sultanahmet’te yaygınlaşmasının nedenlerini saptamak ve beraberinde Taraklı bölgesinde uygulanabilirliğini incelemektir. Bu çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci ve ikinci bölümde butik otel işletmeciliği ve Sultanahmet’teki uygulamaları konusunda bilgiler yer alırken, ikinci bölümde ise Taraklı bölgesinin turizm potansiyeli ile bu bölgenin konaklama arzı incelenmiştir.

GİRİŞ

Ülkelerin ya da bölgelerin gelişmesinde lokomotif görevi yapan hizmet sektörünün en önemli faaliyet alanlarından biri olan turizm endüstrisine yapılan yatırımlar her geçen gün artış göstermektedir. Türkiye’nin turizme elverişli doğal ve tarihi güzellikleri sektörün gelişimini fazlasıyla desteklemektedir. Fakat kontrolsüz yapılaşma, deniz kenarlarında beton duvarlar inşa edilerek tabiatın veya tarihi yapıların bilinçsizce katledilmesi turizm sektörünü olumsuz etkilemektedir.

Buna karşın genellikle çevrenin doğal yapısına zarar vermeden inşa edilen ya da eski yapıların restore edilmesiyle turizme kazandırılan butik oteller yükselen değer haline  gelmektedir. Ülkeye gelen turistler de daha çok bozulmamış bu tip işletmelerde konaklamayı tercih etmektedirler. Çünkü hem samimi bir ortamda ağırlanmaktadırlar hem de tarihi bir mekânda konaklama fırsatı yakalayarak yörenin yaşam tarzını yakından gözlemleyebilme şansına sahip olmaktadırlar.

İstanbul’un ilk yerleşim yerlerinden olan Sultanahmet birçok imparatorluğa ev sahipliği yapması ve bu imparatorluklardan günümüze kalan eserler bulundurması özelliğiyle Türkiye turizmi için önemli bir destinasyondur. Birçok tarihi, dini ve kültürel eserler bu bölgede görebileceğimiz başlıca çekiciliklerdir. Bu özelliğiyle aynı zamanda Türkiye turizminin de başkenti sayılmaktadır. Bölge aynı zamanda gelen turistleri ağırlamak için hizmet veren çeşitli özellikteki butik otelleriyle dikkat çekmektedir. Bölgenin tarihi ve doğal yapısı burada çok sayıda butik otelin açılmasına olanak sağlamıştır.

Taraklı bölgesinin de tarihi ve doğal yapısıyla ön planda olması bu bölgede de Sultanahmet’teki benzer konaklama işletmeciliğinin uygulanabileceğini göstermektedir.

1.BUTİK OTEL İŞLETMECİLİĞİ

Otel işletmeleri, tarihin çok eski dönemlerinden beri şekil ve içerik bakımından pek çok değişiklik göstermiştir. Günümüzde ise mimari yapısı ile ön planda olan butik otel işletmeleri ise farklı ve samimi bir ortam arayan turistlerin tercihi olmuş ve artan taleple beraber bu otellere olan yatırımlar çoğalmıştır.

1.1. Butik Otel

Butik otel, küçük, az sayıda oda ile az sayıda turiste hizmet veren, mimari yapısı ve dekorasyonuyla farklılık gösteren, sunduğu kişisel hizmet ile ön plana çıkan konaklama işletmeleridir.

Özel destinasyonlar ile farklı müşteri profillerine hitap edebilen ve bu özelliği ile son yıllarda oldukça ilgi gören butik oteller, Turizm Bakanlığından “Özel Belgeli İşletme” statüsü alınarak açılmaktadır. Butik oteller ideal olarak ortalama 15–30 oda olmakla beraber 10 oda ya da 60 odaya da sahip olabilmektedirler (Gökdeniz, 1999:8).

Butik otel yöneticilerinin temel hedefi işletmede sıcak ve samimi bir ortam yaratarak turiste kendini evinde hissettirebilmektir.

Tüketicinin her türlü ihtiyacı kaliteli bir hizmet sunumu ile karşılanarak müşteri memnuniyeti arttırılmaya çalışılmaktadır. Böylece sağlanacak olan tüketici bağımlılığı ile işletmenin pazardaki konumu genişletilebilir.

1.2. Butik Otel Özellikleri

2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu’na göre, ‘‘butik oteller, yapısal özelliği, mimari tasarımı, tefriş, dekorasyon ve kullanılan malzemesi yönünden özgünlük arz eden, işletme ve servis yönünden üstün standart ve yüksek kalitede, deneyimli veya konusundan eğitimli personel ile kişiye özel hizmet verilen ve belli nitelikler ile özellikleri taşıyan en az 10 odalı tesislerdir’’. Butik otellerin bu kanuna göre taşıması gereken nitelikleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;

·         Modern, reprodüksiyon, antika gibi özelliği olan mobilya ve malzemeleri ile teftiş ve dekorasyon,

·         5 yıldızlı otel odaları için belirlenen nitelikleri taşıyan konforlu odalar,

·         Kapasiteye yeterli kabul holü, kahvaltı salonu, oturma salonu,

·         Yönetim odası,

·         Alakart lokanta

·         Genel mahallerde klima sistemi,

·         24 saat oda servisi,

·         Çamaşır yıkama ve kuru temizleme hizmetleri,

·         Otopark hizmeti,

·         Odalara, müşteri tarafından seçilen en az 1 adet günlük gazete servisi.

Butik otellerin özelliklerini ise aşağıdaki gibi inceleyebiliriz;

·         Personel ve müşteri arasında samimi ilişkilerin kurulduğu,

·         Kendine özgü otantik bir atmosfere sahip olan,

·         Bulunduğu yörenin karakteristik özelliklerini bünyesinde barındıran,

·         Genellikle tarihi konakların restore edilmesi ile turizme kazandırılan,

·         Yöre mimarisine uygun olarak inşa edilmiş, çarpık yapılaşmaya ve betonlaşmaya neden olmayan,

·         Tüketici istekleri doğrultusunda ürünlerini oluşturan,

·         Hedef kitlesini iyi analiz etmiş, devamlı müşterilerini iyi tanıyan ve isteklerine anında cevap verebilen,

·         Yöresel lezzetleri de içinde bulunduran, müşteri istekleri doğrultusunda menülerin oluşturulduğu bir mutfağa sahip,

·         Kişisel hizmet sunarak turiste kendini özel hissettiren ve müşteri memnuniyetini ön planda tutan işletmelerdir.

1.3. Butik Otellerin Turizm Sektöründeki Yeri ve Önemi

Turizm endüstrisi ödemeler dengesindeki açığı kapatan bir sektör olması nedeniyle Türkiye ekonomisi için büyük önem taşımaktadır. Türkiye modern tesislere, zengin ve özgün kaynaklara sahip olmasına rağmen ürün çeşitliliğinin az olması ve yatırımların bölgesel olarak yoğunlaşması nedeniyle fazla gelişme gösterememektedir. Son yıllarda butik otel olarak adlandırılan küçük konaklama işletmelerinin ülkemizde de varlık göstermeye başlaması turizmi çeşitlendiren unsurlardan birini oluşturmaktadır. Türkiye doğal ve tarihi güzellikleri ile zengin bir ülke olduğu halde potansiyeli tam olarak değerlendirilememekte ve deniz-güneş-kum üçgeninde sıkışıp kalmaktadır.

Ancak ülkenin çeşitli yerlerinde temalı ya da temasız olarak faaliyet gösteren butik oteller turizmin çeşitlenmesini desteklemektedir. Bu tip işletmelerde kalan turistler evlerini aratmayacak bir konforla ağırlanırken personel ve yöneticilerle yakın iletişim kurma şansına sahip olmaktadırlar (Bardakçıoğlu, 2006:111).

Butik otellerde kapıdan içeri girer girmez kendilerine adlarıyla hitap edilmektedir, hangi yemekleri sevdikleri bilinir, odalarında olması gereken küçük ayrıntılara dikkat edilir, müşteri otelde kalmasa bile özel günleri hatırlanır ve tebrik gönderilir. Onlara bir müşteri gibi değil, ev sahibi, evin bir üyesi gibi davranılır. Çok büyük tesislerde kendisinin kaybolduğunu düşünen, otel tarafından kendisinin daha fazla fark edilmesini ve ilgilenilmesini bekleyen müşterilerin tercihi dolayısıyla butik otelden yana oluyor.

İşletmeden memnun ayrılan turistler evlerini aratmayacak bir konforla ağırlanırken aynı zamanda personel ve yöneticilerle de yakın iletişim kurma şansına sahip oluyorlar. İşletmeden memnun ayrılan turist hem çevresine tanıtım yapmakta hem de her yıl aynı otelde konaklamak istemektedir. Ayrıca turist her şey dâhil konaklama işletmelerinde olduğu gibi otele kapanıp kalmamakta, dışarı çıkarak yaptığı alışverişler sayesinde ülkeye döviz bırakmaktadır.

Butik otellerin gelişmesindeki temel etken turizmin çeşitlendirilerek yılın 12 ayına yayılmasıdır. Böylece ülke ekonomisi de turizmden daha fazla pay almaya başlayarak ödemeler bilânçosundaki dengesizliğin giderilmesine katkıda bulunmasıdır.

 

 

2. SULTANAHMET DESTİNASYONU

Türkiye’nin ilk turistik faaliyetlerinin gerçekleştiği Sultanahmet 3000 yıllık tarihi bir geçmişe sahiptir.

2.1. Sultanahmet’in Tarihi

Sultanahmet, İstanbul’un üzerine kurulduğu yedi tepenin ilkidir. Şehir ilk kurulduğunda akropol surlarla çevrili, Akdeniz ticari yerleşimi yapısındadır. Roma döneminde genişletilerek yenilenmiştir. Semt Bizans ve Türk devirlerinde de merkezi önemini devam ettirmiştir.

Sultanahmet bölgesinin tartışılmayacak bir kültür kimliği vardır. Bu kimlik çok eski bir yerleşim yeri ve Doğu Roma, Bizans ve Osmanlı gibi İmparatorluklara ev sahipliği yapmasından kaynaklanmaktadır. Müzeleri, kiliseleri, sarayları, camileri, pazaryerleri, sokakları gibi turistik çekicilikleri yoğun olan bir bölgedir.

Sultanahmet bölgesindeki belli başlı turistik çekicilikleri şu şekilde sıralayabiliriz; Sultanahmet Camii, Ayasofya, Topkapı Sarayı, Hipodrom, Aya İrini Müzesi, Soğuk Çeşme sokağı, Türk- İslam Eserleri Müzesi, Çinili Köşk, Dikilitaş, Alman Çeşmesi, Binbirdirek Sarnıcı, Mozaik Müzesi, Yerebatan Sarnıcı, Büyük Saray, Firuzağa Camii, Haseki Hürrem Sultan Hamamı, İstanbul Arkeoloji Müzesi…. gibi.

2.2. Sultanahmet’te Konaklama Altyapısı

Çeşitli ülkelerden farklı milletlere ev sahipliği yapan bu bölgede gelen misafirleri ağırlayacak çeşitli konaklama işletmeleri bulunmaktadır. Hapishaneden 5 yıldızlı konaklama işletmesine çevrilen Four Season Oteli, özel mimari yapısı ile butik oteller, gelen gençlere hitap eden hosteller ve çeşitli büyüklükteki oteller bu bölgedeki belli başlı konaklama işletmeleridir.

 

2.3.Sultanahmet Destinasyonunda Butik Otel İşletmeciliği

Günlük hayatın koşturmasından sıkılan ve tatillerini daha sakin bir ortamda geçirmek isteyenlerin yeni tercihi olan butik oteller dünyada hızla yaygınlaşmaya başlamıştır. Dünya turizminde hızla artan butik otelcilik eğilimi son yıllarda Türkiye’yi de etkilemeye başlamıştır.

Son yıllarda özellikle İstanbul’da turizmdeki canlılık ve uluslar arası dev organizasyonların yoğunlaşmasıyla birlikte artan otel ihtiyacı, yatırımcıları butik otel yatırımlarına yöneltmiştir. Kültür ve tarihin buluşma noktası olan Sultanahmet birbiri ardına açılan butik otellerle, yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı olmuştur (Er, 2008). Sultanahmet’te butik otel trendi 1987 yılında Turing Otomobil Kurumu Başkanı Çelik Gülersoy’un Yeşil evi açmasıyla başlamıştır (Can, 2005). Ardından Soğuksu Çeşme Sokağındaki eski Osmanlı konaklarını restore ederek butik otellere çevirmiştir. Aşağıdaki özellikler Sultanahmet destinasyonunda butik otel yatırımlarının yüksek olması sebepleri arasında sıralanabilir:

·         Bölgenin tarihi konumu itibariyle bölgede çeşitli çekiciliklerin bulunması,

·         Bölgenin fiziki yapısı nedeniyle büyük otellerin yapılmasına müsait olmaması,

·         Tarihi bölge olduğu için yapılaşmanın sınırlı olması,

·         Bölgeye olan konaklama talebinin yüksek olması,

·         Bölgenin SİT alanı içerisinde olması nedeniyle parsellerin küçük olması,

·         Eski yapılardan turizm tesisi olarak faydalanılarak onların bakımsız kalmasının önlenilmeye çalışılması,

2.3.1.Sultanahmet’teki Önemli Butik Oteller

Sultanahmet bölgesindeki belli başlı butik otelleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Yeşil Ev: 1987 yılında Turing Başkanı Çelik Gülersoy tarafından Sultanahmet’te açılan ilk butik oteldir(Can, 2005). Ayasofya Konakları: Soğuksu Çeşme Sokağında Osmanlı döneminden kalma konakların renove edilmesiyle turizme kazandırılan butik otellerdir.

Arena Otel: 1800’lü yıllardan kalma yığma taştan bina 1998 yılında yine bu binada doğup büyümüş olan Gül Küçükserim tarafından butik otele çevrilmiştir. Otelin içindeki çoğu aksesuarın değeri antika değerindedir. Eski bir taş ayna, viyana konsolu, ipek atlas üzerine Çin iğnesi yapılmış bir seccade, Cenevizlilerden kalma vitrin takımları o dönemden kalma eşyalardır. Otelin içindeki hamam da eski evden kalan o döneme ait hamamların özelliklerini taşımaktadır(kişisel görüşme, 2008).

Kybele Otel: Sultanahmet’teki diğer butik otellerden biri de Kybele oteldir. Kybele Otel lambalı otel olarak da bilinmektedir. Otelin özelliği tavanında asılı tam 4 bin adet lambanın bulunmasıdır.

3.TARAKLI DESTİNASYONU

Adapazarı’na 70 km mesafede, Sakarya’nın en güneyinde yer alan Taraklı, 19.yy.’dan kalma bir Osmanlı yerleşimi-dir(Alternatif Turizmin Yeni Adresi Sakarya, 2007: 44).

3.1. Taraklının Tarihi

Antik dönemde Bitinya Bölgesi’nde yer alan Taraklı, Dableis, Doris, Dablis ve Dablai isimleriyle anılır. Bizans Dönemi’nde, Bursa Tekfurluğu’na bağlı küçük bir kale şehriyken, 1331-1332’de Türkler tarafından fethedilir. Taraklı Türkler tarafından fethedildikten sonra, Taraklı Yenicesi veya Tarakçı Yenicesi adıyla anılmaya başlar( Acun, 1996:1).

Yıldırım Beyazıt’ın 1401 yılında Timur tehlikesiyle şartlı olarak İstanbul Kuşatması’nı kaldırması ve Bizans İmparatoru Yuannis ile yapılan antlaşma gereği; İstanbul Sirkeci’de Türkler için yedi yüz hane ile bir mescit yapılmıştır ve padişah da İstanbul’da oturmak üzere Taraklı Yenicesi, Göynük ve Karadeniz sahili tarafından buraya göçmen naklettirerek iskan ile kadı ve imam tayin edilmiştir.

1402 Ankara Savaşı’ndan sonra, Timur’un Anadolu istilasında birçok Anadolu kenti gibi, İznik’te yağmalanmıştır. Daha sonra, Taraklı Yenicesi’ne geçilerek yağma ve garette bulunulmuştur. Ankara Savaşı’nda Timur tarafını tutan Anadolu Beyleri tekrara topraklarına kavuşarak Anadolu birliğinin kısa bir süreliğine neden olmuştur. Sultan Çelebi Mehmet’in tahta sahip olmasıyla Anadolu birliği tekrar kurulmuştur.

Merkezi otoritenin sağlanmasıyla birlikte, Bursa- Ankara, İstanbul- Ankara ticaret yolu üzerinde bulunan Taraklının önemi bir kat daha artar. Bu yolun önemi, üzerinde kurulan Nallıhan, Çayır han ve Beypazarı gibi, ticari isimli şehirlerden de anlaşılmaktadır. Ayrıca doğuya giden menzil yolu üzerinde kurulmuş olması da, askeri açıdan Taraklıya önem kazandırmıştır.

1919 Yunan İşgali ile esaret altında kalan şehir, Bursa ve çevresinin kurtuluşu ile tekrar Türklerin eline geçmiştir. 1987’ye kadar Geyve ilçesine bağlı bir kasaba iken, bu tarihten itibaren, Sakarya İli’ne bağlı ilçe merkezi haline gelmiştir.

3.2. Taraklı’da Turizm

Taraklı kültür, sağlık ve doğa turizmi açısından eşine nadir rastlanır yörelerden biridir(Tarihin Doğayla Buluştuğu Yer Taraklı, 2003: 11).Birçok çekiciliğe sahip olan Taraklının en önemli sorunu turizm talebini karşılayacak konaklama tesislerinin bulunmamasıdır.

Bölgedeki belli başlı çekicilikleri şu şekilde sıralayabiliriz;

·         Tarihi Taraklı Evleri

·         Yunus Paşa Camii

·         Hacı Murat Camii

·         Yusuf Bey Camii

·         Hisar

·         Tarihi Hamam

·         Kil Hamamı Kaplıcası

·         Karagöl Yaylası

·         Çınar Ağacı

·         Taraklı Sokakları

·         Belengerme

·         Çile Pınarı

·         Hamza Pınarı

·         Gürleyik Suyu

·         Güngörmez Şelalesi

3.3. Taraklı Evleri

Taraklı evleri, mimari dokusu bozulmadan günümüze kadar gelebilmiştir. Taraklı, birinci derecede sit alanıdır ve 120 adet tescillenmiş tarihi evi bulunmaktadır. Bu evlerden bazılarının geçmişi çok eskilere dayanır. Evlerin genel karakteristiği Osmanlı şehir dokusunu yansıtmasıdır(Tarihin Doğayla Buluştuğu Yer Taraklı, 2003: 51).

Osmanlı şehir dokusunu yansıtan konutlar; iki katlı, dikdörtgen pencereli, cumbalı veya eli belinde çıkmalı, kırma çatılı geniş saçaklıdır. Çatı üzeri oluklu kiremitle örtülüdür. Önünde bahçesi ve bahçe içlerinde kuyuları vardır. Bazılarında cihannümalar göze çarpar.

Konutların planları çoğunlukla iç sofalıdır. Bunun yanında eyvan planlı ve karnıyarık planlılar da vardır. Süsleme olarak ahşap çok kullanılmıştır. Bazılarının içlik pencerelerinde de renkli camlara rastlanır.

SONUÇ VE ÖNERİLER

Bacasız sanayi diye tabir edilen turizm kalkınma çabası içinde olan toplumların umut bağladığı bir döviz kaynağıdır. Turizm kaynaklarımızın rasyonel bir şekilde kullanılmasıyla ülkemizin kalkınmasında önemli bir paya sahip olacağı kuşkusuzdur. Ülkemizin turizm açısından mevcut potansiyeli göz önüne alındığında hiç de küçümsenmeyecek kaynaklara sahip olduğunu görüyoruz.

Çalışma konumuzu teşkil eden Sultanahmet ve Taraklı bölgeleri mevcut turizm açısından muazzam çekiciliklere sahiptir. Her iki bölge SİT alanı içerisindedir ve her iki bölgenin de köklü bir tarihi geçmişi vardır.

Sultanahmet bölgesine tarihi dokusu ve merkezi konum itibariyle yoğun bilgi vardır. Bölgeye yapılan yatırımlar da gün geçtikçe artmaktadır. Benzer potansiyele sahip Taraklı bölgesinden aynı şekilde söz etmek mümkün değil. Bölge de gelecek olan talebi karşılayacak bir konaklama tesisi henüz bulunmaktadır. Bu da bölgenin en önemli sorunlarından biridir.

Taraklı bölgesinin potansiyelinin değerlendirilip gerekli alt yapı ve üst yapı çalışmaları ile çeşitli yatırımların yapılması gerekmektedir. Bu çalışmalar yapılarak eldeki mevcut yapılar korunarak değerlendirilmelidir. Bu özelliklerin iyi değerlendirilip gerekli alt yapı hizmetleri ve çeşitli yatırımlar bu yöreleri turizm açısından daha da önemli hale getirecektir. Bu durum hem o bölgenin hem de ülkenin ekonomisine önemli katkılar sağlayacaktır. Bölgenin mimari dokusu bozulmadan yapılacak restorasyon çalışmalarıyla Sultanahmet bölgesindeki gibi eski konaklar konaklama işletmesi olarak değerlendirilebilir.

·         Ev pansiyonculuğunun geliştirilmesi,

·         Yerel halkta turizm bilincinin oluşturulması,

·         Yeni yatırımların teşvik edilmesi,

·         Turizm destinasyonu olarak Taraklının tanıtımına önem verilmesi.

·         Etkin tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesi ise bölgede turizm faaliyetlerinin etkinleşmesi için gerçekleştirilecek diğer faaliyetlerdir.

YARARLANILAN KAYNAKLAR

ACUN, Hakkı (1996),  Sakarya İli Taraklı İlçesi ve Yunus Paşa Camii,  Kültür Bakanlığı Tanıtma Eserleri, Başbakanlık Basımevi, Ankara.

ARKITERA, (2006), Butik Otel,

http://www.arkitera.com/news.php?action=displayNewsItem&ID=6784.2006

BARDAKÇIOĞLU, Övünç (2006), Küçük Ve Orta Ölçekli Konaklama İşletmelerinde Ürün Pazarlaması Ve Hedef Müşteri Belirleme Stratejileri: Butik Oteller Üzerine Bir Uygulama, Tez Çalışması, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.

BATMAN, Orhan (2003), Otel İşletmelerinin Yönetimi, Değişim Yayınları, İstanbul.

CAN, Metin (2005), Yatırımcının Yeni Gözdesi Butik Oteller,

http://www.turob.com/PressTUROB.aspx?PressTurobId=2178&ddMonthYear=5+2005&page=0,23.05.2005

ER, Nevzat (2008), Tarihi Yarımada,

http://www.haber34.com/tarihi-yarimada-emittte-tanitilacak -3086-haberi.html.13.02.2008

GÖKDENİZ, Ayhan (1999), Otel İşletmelerinde Önbüro Yönetimi, Turhan Kitabevi, Ankara.

KOZAK, Nazmi (1998), Otel İşletmeciliği, Turhan Kitabevi, Ankara.

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI, 2634 Sayılı Turizm Teşvik Kanunu,12.03.1982.

SAKARYA VALİLİĞİ,  (2007), Alternatif Turizmin Yeni Adresi Sakarya, Seçil Ofset.

TARAKLI KAYMAKAMLIĞI, (2003), Tarihin Doğayla Buluştuğu Yer Taraklı

ZENGİN, Burhanettin  (2006), Turizm Coğrafyası, Değişim Yayınları, İstanbul.

 

[1]  Sakarya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Turizm İşletmeciliği Bölüm Başkanı            

[2] Sakarya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Turizm İşletmeciliği Bölümü Yüksek Lisans Öğrencisi