ERGENLERİN
DAVRANIŞ SORUNLARINDA AİLE TERAPİLERİ VE BİR OLGU SUNUMU
Family Therapies
For Behavioral Problems Of Adolescent and A Case Report
* SHU Fatih
Kılıçarslan
*Çocuk Akıl Sağlığı ve Rehberliği Derneği
ÖZET
Çocuk Akıl Sağlığı ve Rehberliği Derneğinde 22. 09. 2004 ile 15. 1 2005
tarihleri arasında intihar girişiminde bulunmuş ergenin aile terapisi
olgu sunumudur. Ö.Ö. 15 yaşında kız çocuğu olup Lise öğrencisidir. Anne
T.P. , Babası Ö.Ö. ayrılmış olup, 14 yaşında H.Ö kız kardeşi babasının
ikinci evliliğinden 5 aylık O.Ö. isimli erkek kardeşi vardır. H.Ö.
babası ve üvey annesi S.Ö. ile Ö.O. ise annesi T. P. ile birlikte
yaşamaktadır. Ö.Ö. babası, üvey annesi ve kız kardeşiyle yoğun iletişim
çatışmaları yaşıyor olup sürekli tartışmakta ve kardeşine şiddet
uygulamaktadır. Küçük kardeşi O.Ö nün doğumunun ardında yaşadığı bunalım
gereği bir kez intihar girişiminde bulunmuş. Psikiyatrist tavsiyesiyle
aile terapisine yönlendirilmişlerdir. Ö.O. ilk seanslarda öfke duygusunu
kontrolde zorlanıyordu, yüksek ses tonuyla babasına kızgınlığını ifade
ediyordu. Terapi sürecine devam etmek istemiyordu. Babasını suçluyordu.
Sonraki seanslarda süre doluncaya kadar odada kalmış; duygusunu uygun
tarzlara dönüştürerek ifade edebilmiştir. Ö.Ö’nın ailenin içine girdiği,
aileye yakınlaştığı sembolik olarak terapi’de oturma biçiminde
gözlenmiştir. Giderek aile üyelerine yakın oturmuştur. İletişimi
gelişmiştir. Aile terapisi, Ö.Ö’ nün ve diğer aile üyelerinin
kendilerini olum hissetmeleri, iletişim yapısının değişmesi,
aralarındaki diyalogun artmasını belirtmesi üzerine, ailenin üyelerin
kendi isteği üzerine terapi sonlandırılmıştır. Çocuk Akıl Sağlığı ve
Rehberliği Derneğinde Aile Rehberliği ekibi ile işbirliği içersinde 13
Seans aksatmadan her hafta sürdürülen ergen aile terapisi yararlı
sonuçları bu olguda gözlenmiştir. Aile terapisi ilişkilerinde ciddi
sorunlar yaşayan, ergenlerde önemli bir tedavi seçeneği gibi
görünmektedir.
ANAHTAR KELİMELER; Aile Terapisi, İntihar, Ergen
ABSTRACT
This is a case presentaiton of
an adolescents who applied The Child Mental Health Association between
22.09.2004 and 15.01.2005. Who were comitted suicide and treated by
family therapy. We called her as Ö.Ö. She was 15 years old and a high
school student. Her mother (T.P) and father (Ö.Ö) had divorced. Her
father had maried again and he had two chilren one girl ( H.Ö, 14) and a
boy (O.Ö, 5 months). H.Ö were living wiht her father and stepmother
(S.Ö) but Ö.O were living with her mother (T.P). Our patients (Ö.Ö) were
having serious troubles wiht her stepmother and sister and fighting wiht
her. Ö.Ö was committed suicide after the birth of little sister. They
were advice to go to family therapy by a psychiatrist. Anger control was
not possible for Ö.O in the first sessions and she was shouting to
father about her anger. She didn’t want to continue our sessions. She
was blaming to her father. Later sessions she was succesful in keeping
herself in the room and express feeling in a suitable way. In the
sessions it occured as a symbolic way that she entered into family and
it was seen in their sitting styles. She have been sitting close to her
family increasingly. She had imporeved her cominication skills. The
sessions was ended when the family member feling, comminication styles
and dialogues were good. In this case 13 sessios were done in a week
without any break. Family therapy is seems a good way for adolescents
who are living serious problem in their relaitonships.
KEY WORDS; Family Therapy,
Suicide, Adolescent
GİRİŞ
Aile tedavisi,
aile gruplarının tedavisidir. Tedavi ailelerin işleyiş biçimi, aile
üyelerinin birbirleriyle ilişkilerini ve iletişimini ele alır. Aile
tedavileri yaklaşım biçimleri ve temel aldıkları noktaların neler
olduğuna göre farklılıklar gösterir.(1)
Uyum ve davranış sorunları gösteren ergenlerle
çalışan klinik tedavi ekibin, aileleriyle terapötik ilişki içersinde
olması, çocukların sorunlarının çözümlenmesinde ve toplumsal hayata
kazandırılmasında, ebeveynlerinin tedavi sürece katılması gereği
ortadadır.
“Aile terapisi”( Family
Therapy) , terapistle birlikte anne, baba ve çocukların ve ailedeki
diğer kişilerin katıldığı grupça yapılan bir psikoterapi yaklaşımıdır.
Aile üyelerinden bir veya bir kaçının tutum ve davranışlarının aile
düzenlerini, ilişkilerini, geçimini bozacak ölçülere vardığı durumlarda,
danışma ve terapi amacı ile yapılmaktadır.(2)
Aile terapisi, kapsam ve
niteliği bakımından grup terapisi ve çocuk terapisi gibi diğer modern
psikoterapi dallarına göre, onlardan farklı bir yöntemdir. Ackerman
(1966) “aile terapisi”ni, eşlerden her birinin belirli hatalarını
kapsaması, ailenin doğal bir grup olarak, aile üyeleri ilişkileri ve
sorumlulukları ile bir “sistem” oluşturması gibi nitelikler ile
“bireysel terapiden ve rastlantısal olarak bireylerin bir araya
getirildiği “grup terapisinden” farklı ve daha avantajlı yaklaşım olduğu
belirtilmektedir.(3)
Aile Terapisi
ekollerinden, Sistemik yaklaşıma göre (Bloch, 1989), ailede ana-baba
alt sisteminin lider konumunda olduğu varsayılır. Alt sistemler
arasında, hiçbir fark gözetilmeksizin tüm aile bireyleri birbirine
kaynaştığında ya da bunun tersi olarak, her birey kendi alt sistemini
oluşturup aile tamamen parçalandığında patolojik bir aile ortaya çıkar.
Aile terapisi, birbiriyle uyum içinde çalışan, bağımsız alt sitemlerin
gelişebilmesini bunun içinde, ailede yapısal değişikliği amaçlar. Bu
değişimlerde bireyler ve alt gruplar arasında iletişimde bazı
değişikliklerin yapılmasıyla sağlanır.(4)
OLGU
YÖNTEM VE METOD
Çocuk Akıl Sağlığı ve Rehberliği
Derneğinde 22. 09. 2004 ile 15,1. 2005 tarihleri arasında haftada bir
seans olmak üzere toplam 13 seans sistemik aile terapisi modeli
uygulanmıştır. Bu vaka terapistlerle birlikte Aile rehberliği; erişkin
psikiyatrisi, çocuk psikiyatrisi, psikolog, sosyal hizmet uzmanı, rehber
öğretmen ve hemşireden oluşan ekiple takip edilmiştir.
Ergen; Ö. 16 yaşında, kız, lise
öğrencisidir. İntihar girişiminde bulunmuştur. Ayaktan klinik psikiyatri
tedavi görmüştür. Aile içi ilişkilerde uyum ve davranış sorunları
göstermektedir. AİLE; Anne; T. eşinden ayrılmış, büyük kızı ergen Ö. ile
birlikte yaşıyor. Lisede öğretmendir. Terapi seanslarına katılmamıştır.
Baba, Ö. eşinden ayrılarak ikinci evliliğini yapmıştır. İlk eşinden olan
küçük kızı H. birlikte yaşıyor. İkinci evliliğinden beş aylık O. İsimli
erkek çocuğu dünyaya gelmiştir. Özel bir şirkette yönetici olarak
çalışmaktadır. H.14 yaşında, ilköğretim öğrencisidir. Babasıyla birlikte
yaşıyor. S. Bay Ö. ikinci eşidir. Ev hanımıdır.
AİLE TERAPİSİ SEANSLARI
I. SEANS
v
Ö.Ö.‘n yoğun öfke çıkışları dikkat çekiyor,
v
Ö.Ö. Terapinin yararlı olmayacağını düşünerek
katılmak istemiyor, terapiyi terk etme girişimleri ile dikkat çekiyordu
v
Kardeşi H.Ö. ile babası Ö.Ö iletişim sorunları
yaşadıklarını vurguluyorlar,
v
Terapistler, Ö.Ö.sürece katarak, babasının
annesinden ayrılmasından sonra ikinci evliliğine çok üzüldüğünü, kardeşi
O.Ö nün doğumuyla, tepkisini intihar girişiminde bulunarak ortaya
koyduğunu belirtiyor,
I. SEANS
v
Baba, Ö.Ö kendi evlerine gelerek istediği
zaman kalabildiğini, görüşmeyi sürdürdüklerini belirtmiş,
v
Ö.Ö. Öfke ve kızgınlığını seans sürecinde
ortaya koyuyor, terapistler sakin kalmaya özen gösterip, duygularını
anlamaya çalışıyorlardı.
I.seans da terapistler, terapiye
katılan aile üyelerini anlama çabalarını ortaya koymuşlarıdır.
v
Terapi terapistlerin terapiyi bitirmesi ile
sonlandırıldı.
I.Seans
I. Seans sonunda
Aileye bu seansta olduğu gibi
birbirlerini dinleme anlama çabalarının önemi vurgulanarak ve aile
üyeleri mutlaka sonraki seansa beklediğimiz iletildi.
II. SEANS
v
Ö.Ö seans başında yalnız, konuşma isteğini
terapistlere bildirdi.
v
Terapistler diğer aile üyelerinin
düşüncelerini alarak Ö.Ö. İle yalnız görüşmeye başladı.
v
Ö.Ö., “ insanların canını yakarken,
yüzlerindeki korkuyu, acıyı görmekten zevk alıyorum, bu duyguya engel
olmak istiyorum” diyerek yardım almak istediğini belirtti,
v
Terapistler, bu duyguyla nasıl açıklarsın?
Diye sordular.
II. SEANS
v
Ö.Ö. “psikopatça bir şey, hiç hoş bir şey
değil”,” bana keyif veriyor, ama karşımdaki insana acı veriyor ve onu
üzüyor”, “karşımda ki insanları tek tek kaybediyorum”
v
Terapistler kimlere acı veriyorsun diye
sordular?
v
Ö.Ö.” en çok kardeşim, H.Ö. zarar vermişimdir.
Anneme, kardeşime, babama ve arkadaşlarıma acı veriyorum.” “ Nasıl
kendimi engelleyebilirim diyerek” yardım istemiştir.
II. SEANS
Ø
Seans Ö.Ö. ile yalnız görüşme tamamlandıktan
sonra, baba ve kardeşi görüşmeye davet edilerek sürdürülmüştür.
Ø
II. Seans Ö.Ö. aile ve çevresindeki kişileri
acı çektirmesinin etkileri, nasıl algıladıkları ve yaşadıklarını
değerlendirmeleri ile sonlandırılmıştır
III. SEANS
v
Baba, H.Ö. İle birlikte katılan Ö.Ö.
Terapistler, geçen seans paylaştıkları “ psikopatça bir şey” diyerek
tanımladığı duyguya isim vermeleri istediler.
v
Terapistler, aile üyelerine tek tek sordular,
v
Babanın kötü olan şey anlamında
kullandığı “ gudubet” tanımlaması kabul edildi.
v
Terapistler, “ gudubeti tarif edebilirmisiniz?
Diye aile üyelerine sordular.
v
H.Ö. “ ablama benziyor”, Ö.Ö “bence de bana
benziyor, karanlıktır, gözleri kırmızı”, Baba “ gözleri siyah ve
karanlık, uzun boylu, kendisine haksızlık yapıldığını düşünüyor” diye
cevapladı.
III. SEANS
Ø
Terapistler, gudubeti boş sandalyeye oturtarak
Ö.Ö. Tanımlaması istenmiştir. Ö.Ö. “kendisine sadece haksızlık yapanı
değil herkese zarar veriyor” diyerek tanımlamıştır.
Ø
III. Seans Ö.Ö duygusu tanımlanarak
dışsallaştırılmış Ö.Ö ayrıştırılmış, bu duyguyu diğer aile üyelerin
nasıl tanımladığı ve yaşadığı paylaşılarak birbirlerini anlamaları
desteklenmiştir.
IV. SEANS
v
Bu seansta, Baba Ö.Ö ilk evlilikleri,
çocukların dünyaya gelişleri ve sürecinde neden ayrıldıkları ile ilgili
aile öyküsü konuşuldu.
v
Ö.Ö ile H.Ö aile öyküsü ile ilgili duygu ve
düşünceleri paylaşıldı.
v
Gelecek seans anne T.P davet edildi.
V. SEANS
v
Bu seans anne gelmemiş ancak terapistlere
verilmek üzere, Ö.Ö ile ilgili gözlemlerini aktaran yazı göndermişti.
v
Terapistler yazıyla ilgili, seans katılan her
bir üyenin annenin ne yazmış olabileceğine ilişkin düşünceleri
paylaştılar.
v
Anne T.P. Terapistlere Ö.Ö. İle ilişkilerini,
iletişimlerini aktarmıştır.
VI. SEANS
v
Bu seansta babaanne katılarak torunları ve
aile içi ilişkilerle ilgili gözlem ve düşüncelerini paylaşmıştır.
v
Yaz tatillerinde memleketlerinde torunları
ile birlikte olduklarını, torunlarına değer verdiğini belirtmiş, ilgi ve
sevgisini seansta da ortaya koymuştur.
VII. SEANS
v
Ö.Ö ile H.Ö arasında ilişkiler ele alınmıştır.
v
Baba iki kardeşin iletişim, uyum sorunlarından
söz etmiş, yardım talebinde bulunmuştur,
v
Terapistler Ö.Ö ve H.Ö ye iletişimde nasıl
güçlük yaşadıklarını sormuştur ?
v
H.Ö. Ablasının “kendisini küçük görerek baskı
uyguladığını sık sık azarladığını” belirtmiştir.
VII. SEANS
v
Ö.Ö. “Kardeşi H.Ö kendi başına hareket
ettiğini, söz dinlemediğini, bunun üzerine sinirlenip, öfkelendiğini”
belirtmiştir.
v
Seans içersinde iletişim çatışmaları ve çözüm
yolları üzerine konuşulup, babanın iki kardeş nasıl yardımcı olabileceği
değerlendirilmiştir.
VIII. SEANS
v
İki kardeşin geçen seans tan itibaren
ilişkileri ile ilgili babanın gözlemleri alınmış,
v
Baba “Ö.Ö ile H.Ö. arasında iletişim
problemlerinin konuşabilmenin önemi belirterek, yaşanan güçlükleri
konuştukça aşabileceklerine olan inancını” belirtmiştir.
v
Terapistler aile üyelerini, güçlükleri aşmada
birbirleri dinleyebilmek ve anlamak için nasıl yaklaşım
geliştirebileceklerini, kendi aralarında konuşmaya yönlendirmiştir.
IX. SEANS
v
Seansta, baba kendi aralarındaki konuşmayı
hafta içerisinde de sürdürdüklerini, güçlüklerini konuşabilmenin
paylaşabilmenin hem kendisine hem de iki kardeş arasında birbirlerini
anlayabilmelerine iyi geldiğini anlatmıştır.
v
Ö.Ö. Kardeşi H.Ö ile sorunlarını tartışmak
yerine konuşabilmenin, kendisine olumlu geldiğini belirtmiştir.
X. SEANS
v
Baba, eşi S.Ö.ile Ö.Ö. Ve H.Ö ile sorun
yaşadıkları, Ö.Ö nün kendilerinde kaldığı dönemlerde sürekli tartışma
içersinde olduğunu, ne yapacağını bilemediğini ifade etmiştir
v
Terapistler, Ö.Ö ve H.Ö babasının ne anlatmak
istediğini sorarak? Yaşadıklarını ve düşüncelerini paylaşmışlardır.
v
Terapi gelecek hafta S.Ö. Davet edilerek
sonlandırılmıştır.
.
XI. SEANS
v
Seansa S.Ö. İle 5 aylık O.Ö. de katılmıştır.
v
Terapistler S.Ö. Kendisini tanıtmasını,
evliliğiyle ilgili düşünceleri ve yaptığımız çalışma ile ilgili
gözlemlerini aktarmasını istemiştir.
v
S.Ö. Terapi sürecinden dolayı memnuniyetini
belirtmiş,
v
S.Ö. Eşi ve çocuklarını sevdiğini, kendi
müşterek çocuklarından ayırmadığını H.Ö birlikte yaşamlarını
sürdürdüklerini H.Ö ile günlük yaşamda karşılaştıkları güçlüklerden, Ö.Ö
evlerine geldiğinde karşılaştıkları iletişim sorunlarında söz etmiştir.
v
Ö.Ö. Ve H.Ö kendi gözlemlerini
paylaşmışlardır.
v
Baba ailesini önemsediğini ve birlikte uyumlu
ilişkiler içersinde olmak arzusunu vurgulamıştır.
XII. SEANS
v
S.Ö. “Seansa Oğlu O.Ö. İle birlikte
katılmasından dolayı mutluluğunu” ifade ederek görüşmeye başlanmıştır.
v
Baba “aile içersinde yaşadıkları güçlükleri
birbirlerini kırmadan, öfkelenmeden konuşabilmelerinin kendilerine çok
iyi geldiğini “ifade etmiştir.
v
Ö.Ö. “Sesini babasına, kardeşine ve S.Ö. ye
ulaştırabilmenin ve duyulduğunu hissetmesinden dolayı mutlu olduğunu”
anlatmıştır.
v
H.Ö. “ablasının acı çektirmek, öfkelenmek
yerine kendisini dinlediğini, konuştuğunu, güçlüklere birlikte çözüm
aradıklarını” söylemiştir.
XIII. SEANS
Ø
Terapistler olarak seans öncesi aile
rehberliği ekibiyle değerlendirerek, görüşmemizi sonlandırmaya karar
verdik.
Ø
Seans başladığımızda bu düşüncemizi seansa
katılan aile üyeleriyle paylaşarak her birinin görüşünü aldık.
Ø
Aile üyelerinin her biri görüşmeyi
sonlandırmaya hazır olduklarını ifade etmesi üzerine,
Ø
Terapistler olarak her zaman yardımcı
olabileceğimizi belirterek aile terapisini sonlandırdık.
TARTIŞMA
Ergenlerde uyum
ve davranış sorunlarında, ailenin tedavi sürecine katılması uygulanan
klinik tedavi programlarının verimliliği artmaktadır. Aile terapisi
süreçlerinde, hasta ve aile içi ilişkilerde meydana gelen çatışmalar,
iletişim kalıpları, ebeveynlerin yaklaşımları terapistlerle birlikte
değerlendirilmektedir. Ebeveynlerin uygun tutum, davranışlar
belirlemesinde, iç görü ve farkındalık’larının arttırılması ile
ebeveynlerin tedaviye katılımını sağlayarak, ailenin danışmanlığının
temel fonksiyonunu oluşturur.(5) Böylece aile ergenin uyum ve davranış
sorunları karşısında terapi sürecine katılarak, tedavi edici gücünü
harekete geçirir.
Ailenin karmaşık
bir yapısı vardır. Alt sistemlerden oluşmuştur, bir amaca yönelmiştir.
Tamamlanması gereken bir amacı ve görevleri bu görevleri yerine getirmek
içinde stratejileri vardır. (6)
Aile terapisi
uygulamasıyla; tedavide ailenin rol ve sorumluluk alması desteklenerek
aile içi ilişkiler yeniden yapılandırılarak, ebeveynlerin çözüm
kaynakları harekete geçirilip, ergenin ailenin yardımıyla uyum ve
davranış sorunlarına, çözüm üretmesi sağlanmaktadır.
Ö.Ö. çocuk ve
ergen psikiyatrisinin tedavi müdahalesinden sonra aile terapisine
yönlendirilmiştir. Ö.Ö. ye terapötik müdahale, multidisipliner bir
yaklaşımla yürütülmüştür.
Ergen Ö.Ö. aile
terapi sürecinde öfke ve kızgınlık duyguları diğer aile üyeleriyle
iletişimi karşılıklı dinleme ve anlama çabaları ile sakinleşmiş ve aile
içi güven duygusu geliştirilmiştir. Böylece ergenin aile içi
sorunlarında, diğer aile üyeleriyle işbirliği arttırılmış sorunlar
karşısında ailenin çözüm üretebilme yetisi geliştirilmiştir.
Ö.Ö nün yaşadığı,
aile içi iletişim sorunlarına yol açan duygu ve düşünceler “gudubet”
olarak tanımlanarak dışsallaştırılmış böylece soruna yola açan
duygulardan ve davranışlardan, kişi ayrıştırılarak Ö.Ö nün benlik değeri
güçlendirilmiştir. Aile üyelederinin algısı değiştirilerek; Ö.Ö nün
sorunlu kişi değerlendirilmesi yerine davranışlarından kaynaklanan
güçlüklerin aile içersinde uyum sorunlarına yol açtığı diğer aile
üyelerince fark edilerek Ö.Ö nün özgüven duygusu değişen algıyla
arttırılmıştır.
Aile terapisi
uygulamasıyla, boşanma sonucunda meydana gelen yapısal değişimin ortaya
çıkardığı kriz ve çatışmalar ele alınmış olup aile üyelerinin uyum ve
davranış güçlüklerinin çözümlenmesine yardım edilmiştir. Aile terapisi
müdahalesiyle, aile üyelerinin birbirleriyle iletişim ve birbirlerini
anlama çabaları geliştirilmiştir.
Döngüsel sorulama
ile aile içi iletişim arttırılıyordu. Empati oluşturuluyordu. (Sistemik
yaklaşım tekniği)(7)
Ailede yeni
organizasyon oluşturuldu. Çocukların kendi aralarında ve ebeveynleriyle
iletişim yeniden yapılandırıldı. (Munichin yapısal modeli) (8)
Ö.Ö aileye
yakınlaştığı sembolik olarak terapide oturma biçiminde gözlenmiştir.
Giderek aile üyelerine yakın oturmuştur. Ö.Ö kendisine iç görü
geliştirmenin yanı sıra davranışlarını değiştirme iradesini ortaya
koyması ve aile üyelerinin desteğini yanında hissetmesi, aile
terapisinin verimini arttırmıştır.
Aile terapisi
olgu sunumunda, Ö.Ö nün tedavi sürecinde ebeveynlerinin işbirliği, aile
içersinde uygun koalisyonlarda yer alması desteklenmiş, terapi sürecine
katılan baba, kardeşi ve üvey anne ile iletişim çatışmaları çözümlenmiş,
aile içi iletişim yeniden yapılandırılmıştır. Ebeveynlerin tutum ve
davranışlarında çocuklarına sağlıklı model olabilme yönünde destek
verilerek çocuklarının iletişim, uyum ve davranış sorunları karşısında
baş edebilme kapasiteleri arttırılmıştır.
Kaynaklar:
1-
Kerimoğlu, Efser. Aile Tedavileri, Ankara
Üniversitesi Çocuk Psikiyatrisi Bilim Dalı Yayınları: Ankara;1996.
2-
Özgüven, İbrahim Ethem. Evlilik ve Aile
Terapisi. PDREM Yayınları; Ankara, 2000
3-
Ackerman, N.W. “Expanding Theory and Practice
in family Therapy” family Service Ascociation of America, New York 1966.
4-
Bloch, S.”Psikoterapilere Giriş” Çeviren;
Engin Eker, Cerrahpaşa yayın Birliği, İstanbul, 1989.
5-
Nazlı, Serap. Aile danışmanlığı. Nobel
yayıncılık; Ankara, 2001.
6-
Sabatalli, R. Bartle, S.(1995) “Survey
Approaches To The Asseement Of family Funtioning: Conceptual,
operational and analytical Issues” Jaurnal Of Marriage and Family.
7-
Bertalanffy, L. Von, (1968)” Geenaral Systems
Theory. New york: Braziller.
8-
Minuchin, S.(1981) “ Constructing A
Therapeutic Reality “ , Brenson, G. White, H. Annual Revlew Of Family
Therapy. New York.
, *Sosyal Hizmet Uzmanı (SHU),
Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim
ve Araştırma Hastanesi, Başhekim Yardımcısı
*Çocuk Akıl Sağlığı ve Rehberliği Derneği, Prof. Dr. Rıdvan Cebiroğlu
tarafından 1969 yılında kurulmuş olup Bakanlar Kurulu kararı ile kamu
yararına bir dernektir.
Yazışma adresi; Bakırköy Prof.
Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma
Hastanesi / Bakırköy- İstanbul
Mail: fkilicarslan34@gmail.com
Tel;0212 543 65 65/ 1050
0212 466 50 96
|