13 Ekim 2011

“Özellikle Kız Çocuklarının Okullaşmasının Artırılması” kapsamında Mardin Belediyesi tarafından geliştirilen “Geleceğin Anneleri İçin Eğitim” projesinin genel ve özel hedeflerine ulaşabilmesi için, Prof. Dr. Ali Seyyar hem bilimsel, hem de bizzat yöreye giderek destek verdi. Bir uzman ekiple birlikte Mardin-Midyat’ın köylerine varıncaya kadar ev ziyaretlerinde de bulunan Ali Seyyar, ailelerin kız çocuklarının eğitimi ile ilgili tutum ve davranışları noktasında dokuz farklı aile tipi tespit etti. Eğitim uzmanı olarak projeye destek veren Ali Seyyar, aile tipine göre farklı yaklaşımlarının ve kendine has ikna yöntemlerinin geliştirilmesini önerdi. Ali Seyyar’ın hazırladığı raporun bir kısmında aile tipleri şu şekilde belirlenmiştir:

1.) İstekli ve Kararlı Aileler: Bu aileler, kız çocuğunu (çocuklarını) okula gönderme noktasında istekli ve kararlı görünen ailelerden oluşmaktadır. Bu aileler, maddi yetersizliklerine rağmen kız çocuklarını okutmakta ve eğitim aşamaları açısından daha ileri bir aşamaya gelmelerine destekçi olmaktadır.

2.) Hevesli Aileler: Kızlarını okutmak konusunda hevesli olan bu aileler, okulu çağın gerekliliği olarak görmektedirler. Okutmaya çok isteklidirler. Bunlardan bir kısmı erkek çocuğa sahip olmadıkları için kız çocuklarının okumasına önem veren ailelerden oluşmaktadır. Tek kız çocuğuna sahip oldukları için kız çocuğunun okumasına olumlu bakan aileler de mevcuttur. Bu gruba ebeveynlerden birisinin özürlü olmasından dolayı kız çocuklarının da okutulmasını isteyen aileler de girmektedir. Bu ailelerin ikna edilmesi nispeten kolaydır. Maddi imkânların sunulması halinde kız çocuklarının okula kazandırılması çok kolay görülmektedir.

3.) İstekli ve-fakat Yoksul Aileler: Maddi yetersizliklerinden dolayı kızlarını okutamayan, aslında okutmak isteyen, bazen kararsız ve bazen de isteksiz gibi görünen aileler. Bu ailelere maddi destek sağlanmasının yanında güven telkin edici bir yapıda eğitimin sağlandığının teminatı verilmesi halinde kız çocuklarının okula kazandırılması mümkündür.

4.) İsteksiz Aileler: Bu aileler, öne sürdükleri değişik sebeplerden (bahanelerden) dolayı kızlarının okumasını gerekli bulmayan ve dolayısıyla okumalarını engelleyen ailelerden oluşmaktadır. Çocuklarını okutmada isteksiz davranan ailelerin öne sürdüğü gerekçelerin bir kısmı makul gibi görünse de (okula uzaklık, servis araçlarının olmaması vb) aslında istekli olmaları halinde engellerin (bahanelerin) ortadan kaldırılması kolay olan türlerdendir.

5.) Kaygılı Aileler: Bu grup, söylediklerini samimi ve iyi niyetli olduğunu düşünecek olursak, okulda iyi şeyler olmadığını düşünen, okul hakkında olumlu şeyler düşünmeyen ailelerden meydana gelmektedir. Genelde aile şerefi ve töresel faktörler ön plana itilmektedir. Bunların tıpkı isteksiz ailelerde olduğu gibi ikna edilmeleri hayli güçtür. Uzun vadede eğitim sisteminin yerel kültürel şartlara uygun hale getirilmesi durumunda bu kaygıların yine de giderilmesi mümkündür.

6.) Şart Koşan Aileler: Maddi destek verilmesi halinde kız çocuklarını okutmayı düşünen aileler. Bu aileler, aslında kız çocukların eğitimine önem vermeyen fakat maddi destek sağlanması halinde kerhen de olsa kızlarını okula göndereceklerini beyan eden ailelerdir. Bu ailelere maddi teşvikin yanında psiko-sosyal ve pedagojik eğitimin verilmesi halinde (halk eğitimi-okuma yazma kursları vb) eğitimin önemini kavrayacak noktaya getirilebilir.

7.) Bahane Üreten Aileler: Kızlarının okulda başarısız olduğu için okutmak istemeyen veya kızlarının okumak istemediğini iddia eden ailelerden oluşan bu grup, günah keçisi olarak kendilerinden ziyade çocuklarında görmektedir. Okulun uzak olması, kız yurtlarının olmaması, ev ortamının ve kalabalık nüfusun okumaya müsait olmadığını ileri sürmeleri ve(ya) ulaşım ile ilgili olarak servis araçlarının olmamasından dolayı kız çocuklarını okula göndermek istemeyen aileler de bu kategoride değerlendirilmelidir. Bu gibi ailelere, vicdani ve manevi sorumluluk çerçevesinde özel eğitim verilmeli ve ikna süreci sürekli olarak yenilenmelidir.

8.) Çevre Baskısı Altında Olan Aileler: Sosyal çevre baskısından dolayı kız çocuklarını okutmayan aileler. Bu aileler, aşiret büyüklerinin telkini altında veya diğer baskıcı güçlerin etkisi altında kalan ve hür iradeleriyle karar veremeyen ailelerden oluşmaktadır. Toplumsal değişim sürecini olumlu anlamda hızlandıran sosyal politikalarla bu gibi aksaklıklar zamanla giderilebilir.

9.) Kızlarının Sadece Okuma Yazma Bilmesini İsteyen Veya İlkokula Gitmeleri İle Yetinen Aileler: Bu aileler, genelde kızlarını temel eğitim veren okullara göndermekle yetinmekte ve kızlarının zorunlu eğitimden yararlanmalarına karşı çıkmamaktadırlar. Ancak lise gibi daha üst eğitim veren okullara göndermeyi gerekli görmeyen bu ailelerin zihni yapısı maddi teşvik programlarıyla veya açık lise destekleriyle değiştirilebilir.

CİHAN HABER AJANSI’NIN PROJE İLE İLGİLİ SORULARI VE VERİLEN CEVAPLAR:

1. Çalışma kimler tarafından yapılıyor? Projenin bir adı var mı?

Çalışma, Mardin belediyesi başkanlığı tarafından merkezi finans ihale biriminin “kız çocuklarının okullaştırılması” fonundan karşılanarak yürütülmektedir. Projede “Gülseren-Enver Tüfekçioğlu” ilköğretim okulu projede ortak olarak görev almaktadır. Projenin Adı: “Geleceğin annelerine eğitim projesi”.

2. Çocukların okula gönderilmesi için nasıl bir çalışma yürütülüyor?

Mardin İlinde okula gitmeyen veya gönderilmeyen kız çocukları için başta saha çalışması yapılarak tespit çalışması yapılıyor. Saha timleri, aileleri ikna etme çalışmaları için 11 günlük eğitimden geçirildi. Saha timlerinin etkin iletişim ile ilgili eğitimlerini Sakarya Üniversitesinden sosyal hizmet uzmanı Yrd. Doç. Dr. Yusuf Genç yürütmektedir. Tespit edilen ailelere randevu yolu ile 1 öğretmen, 1 imam, 1 muhtar, 1 sosyolog ve Eğitim Uzmanıyla birlikte yanlarına gidilerek ikna yoluyla kazandırıldı ve kazandırılmaya devam edilmektedir. Sakarya Üniversitesinden getirilen Eğitim Uzmanı Prof. Dr. Ali Seyyar, ailelerin kız çocuklarının okula gitmelerinin psiko-sosyal zeminini hazırlamaktadır.

3. Çalışma sayesinde kaç öğrenci eğitimlerine devam edebilecek veya ilk defa eğitime kazandırılacaktır?

Şu anda özellikle kız çocuklarını okula göndermeyen yaklaşık 350 aileye ulaşıldı. Dolayısıyla bu ailelerin çocuklarının okula gidip gitmeyecekleri de eğitim başladığında tespit edilecektir. Hedef, 1.000 aileye ulaşmak ve 1.000’den fazla kız çocuğun okullaşmasını sağlamaktır.

4. Çalışmadaki izlenimleriniz neler? Öğrenciler neden okula gönderilmiyor?

Okula gitmeyen veya gönderilememe sebepleri, gelenek görenek(kız çocuğu okumaz anlayışı), evde kardeşlerine bakma ve ev işlerinde annelerine yardımcı olma düşünceleri, maddi imkanların yetersizliği, çevre faktörleri (çevrelerindeki kız çocuklarının okula gitmeyişi), ailelerde eğitimin önemiyle ilgili bilinç yetersizliği gibi sebepler ön planda görülmektedir. Okul sisteminin yörenin kültürel şartlarına uymadığı yönündeki eleştiriler de kız çocuklarının okula gitmeleri önündeki bir engel teşkil etmektedir.

5. Çalışma ne zaman başladı? Ne zamana kadar devam edecek?

Proje ocak ayında başlamış olup 15.12.2011 tarihine kadar devam edecektir.

Kaynak:

http://www.mardinlife.com/Kardelenleri-Okula-Kazandirmak-icin-Calisiyorlar-haberi-2252/

http://www.ikg.gov.tr/miswebsite/AS_Haberler.aspx?projeID=259807

http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1179218&title=mardinde-kardelenleri-okula-kazandirmak-icin-calisiyorlar